Historische kruiderij in bier vanuit De Groene Kruidhof

 

Gruit is een kruidenmengsel dat wordt gebruikt als smaakmaker bij het maken van bier.

De samenstelling van gruit is streekafhankelijk en werd in vroeger tijden zwaar gereglementeerd met belastingen. In eerste instantie zat in gruit geen hop.

In begin 14e eeuw werd het nut van hop bij het bierbrouwen ontdekt. Hop voorkomt namelijk bederf en besmetting door slechte gisten.

 

In 1364 werd in het Heilig Roomse Rijk de Novus modus fermentandi cervisiam (Een nieuwe methode om bier te brouwen) ingevoerd. Deze wet regelde het gebruik van hop in Gruit waardoor gebieden in het toenmalige Heilig Roomse Rijk een langere geschiedenis hebben van hop brouwen.

 

Zoals reeds opgemerkt werd er in vroegere tijden veelvuldig gebruik gemaakt van kruiden. In het boek 'Additives Adulterants and Contaminnants in Beer' geeft Jefferey Patton een overzicht van kruiden die in het verleden zijn toegevoegd bij de bierbereiding. Een aantal van deze kruiden zijn nog steeds favoriet bij sommige brouwers.

In De Groene Kruidhof vindt u ongeveer 20 kruiden die hierin werden verwerkt.

Alle struiken en planten  zijn voorzien van naambordjes  in het Nederlands en latijn

Het is wel een gegeven dat velen van deze planten die hier staan zeer giftig zijn  en altijd maar met maten werden gebruikt.

Neem gerust een kijkje hoeveel u zou kunnen vinden.

 

Boerenwormkruid – Tanacetum vulgare

Gebruik: Blad en bloem

Smaak:   Bitter en kruidig met een kamferachtig aroma

 

Citroenmelisse – Melissa officinalis

Gebruik: Stengel en blad

Smaak:   Citroenachtig

 

Griekse alant – Inula helenium

Gebruik: Wortel

Smaak:   Licht bitter met een kamferachtige geur

 

Grote pimpernel – Sanguisorba officinalis

Gebruik: Gehele plant

Smaak:   Samentrekkend

 

Gewoon nagelkruid – Geum urbanum

Gebruik: Wortel

Smaak:   Prettig kruidnagelachtig.

In de twaalfde en dertiende eeuw werd het vermeld als een ingrediënt van kruidenwijn en als toevoeging aan gistend bier, om te voorkomen dat het zuur zou worden.

 

Hyssop – Hyssopus officinalis

Gebruik: Bloem en blad

Smaak:   Aromatisch en samentrekkend

 

Hop – Humulus lupulus

Gebruik: Bellen

Smaak:   Hopbellen werden al sinds de 9e eeuw gebruikt om bier te kruiden.

In de Nederlanden is het in de 13^de eeuw bekend geraakt, en ook hier is het door monniken uitgedacht om het aan bier toe te voegen, in eerste instantie moesten bierdrinkers erg wennen aan de bittere smaak van met hop gebrouwen bier, maar de bierbrouwers gaven sterk de voorkeur aan hop, vanwege de conserverende kwaliteiten van het kruid.

Het bekendst is hop als smaakmaker in bier.

In Engeland bestond er veel vooroordeel tegen het gebruik van hop in het bier, het werd zelfs door het parlement verboden omdat het een "kwaadaardig onkruid" zou zijn dat "de smaak van het bier zou bederven en het volk in gevaar zou brengen".

 

IJzerhard – Verbena officinalis

Gebruik: Blad

Smaak:   Zuur, wrang en licht samentrekkend

 

Jeneverbes

Gebruik: Bessen

Smaak:   Aromatisch kruidig, bitterzoet

 

Kamille-Matricaria chamomilla

Gebruik:Gehele plant uitgezonderd de wortel

Smaak:   Bitter met een aromatische geur

 

Grote klis – Arctium lappa

Gebruik: Wortel

Smaak:   Sterk, warm, zoet en dropachtig

 

Mierikswortel – Armoracia rusticana

Gebruik: Wortel

Smaak:   Heet, kruidig en bitter

 

Aarmunt – Mentha spicata

Gebruik: Blad

Smaak:   Zachter dan pepermunt

 

Wilde marjolein – Origanum vulgare

Gebruik: Blad

Smaak:   Aromatisch en plezierig

 

Meekrap – Rubia tinctorum

Gebruik: Gehele plant uitgezonderd de wortel

Smaak: Samentrekkend

 

Lievevrouwebedstro – Galium odoratum

Gebruik: Takjes en essence

Smaak:   Aromatisch

 

Rozemarijn – Rosmarinus officinalis

Gebruik: Blad en de toppen waaraan bloemen zitten geven het beste resultaat

Smaak:   Bitter en kamferachtig

 

Salie – Salvia officinalis

Gebruik: Blad

Smaak:   Bitter

 

Sint-Janskruid – Hypericum perforatum

Gebruik: Gehele plant uitgezonderd wortel

Smaak:   Samentrekkend en aromatisch.

In eeuwenoude kruidenboeken duiken recepten op waarbij Sint-Janskruid wordt verwerkt in bier.

 

Tijm – Thymus vulgaris

Gebruik: Blad

Smaak:   Wrange kruidige smaak met een prettig aroma

 

Steenbeuk of haagbeuk – Carpinus betulus

Gebruik: Houtsnippers

Smaak:   Snippers van beukenhout worden gebruikt in de laatste fasen van het brouwproces van Budweiser bier.

 

Citroenkruid – Artemisia abrotanum

Gebruik: Giftig bij grote hoeveelheden

Smaak:   Bitter en sterk aromatisch

 

Bilzekruid – Hyoscyamus niger

Gebruik: Zeer giftig

Smaak:   Weerzinwekkend dat overgaat in bitter.

Tot in de 17e eeuw werd bier met het zaad van Bilzekruid versterkt.

Het was soms een van de ingrediënten in gruit , traditioneel gebruikt in bieren

als smaakstof, totdat zij zijn vervangen door hop in de 11e tot 16e eeuw.

 

Duizendblad -  Achillea millefolium

Gebruik: Grote hoeveelheden kunnen duizelingen en zelfs krankzinnigheid veroorzaken

Smaak:   Bitter en wrang met een kruidige geur.

Duizendblad werd vroeger, voordat de werking van hop ontdekt werd, gebruikt bij de bierbereiding.