In de historische kruidentuin de Groene Kruidhof kunt u tal van verfplanten vinden die vroeger veel gebruikt werden, en nog altijd gebruikt kunnen worden, bij het maken van verfstoffen. De voornaamste verfstoffen in het verleden waren meekrap voor rode verfstof, wede en de indigostruik voor blauwe, en saffloer en kurkuma (saffraanwortel) voor gele kleurstof. Tot 1850 werd onder meer alle textiel met plantaardige kleurstoffen geverfd.

 

Kleur Rood

Meekrap - Rubia tinctorum

Wortels.

Voor de productie van de rode kleurstof wordt de wortelstok gebruikt. Deze kan na drie jaar worden gewonnen. Vervolgens wordt deze een jaar droog opgeslagen. Daarna wordt de wortelstok gemalen. Men heeft 25-50 gram wortelpoeder nodig per 100 gram wol. Meekrap is een zeer oud gewas. Het wordt in Egypte en Griekenland al in de derde eeuw na Christus beschreven. In India heeft men een katoenen lap gevonden dat met meekrap is geverfd en dateert uit ca. 1760 v. Chr. In het vroegmiddeleeuwse Europa kwam de meekrap in veel tuinen voor. Karel de Grote had in zijn Capitulare de villis (een soort landgoedverordening) opdracht gegeven tot aanplant van warentia(m) (meekrap) op al zijn landgoederen en in zijn hoven.

Kleefkruid - Galium aparine

Blad en stengels.

Karmozijnbes - Phytolacca esculenta

Bessen

Lievevrouwebedstro - Galium odorata

Wortels.

Ossentong - Anchusa tinctoria

Wortels

Veldzuring - Rumex acetosa

Wortels.

Walstro, echte of gele - Galium verum

Wortels.

Walstro, glad - Galium mollugo

Wortels.

 

 

Kleur Bruin

Sint-Janskruid - Hypericum perforatum

Bloemen – bruin.

Wortels – brons.

 

Kleur Blauw

Wede - Isatis tinctoria

Blad.

Al beschreven in Egypte rond 200 v. Chr., mogelijk zelfs al 1000 v. Chr. De planten worden in juli, net voor de bloei, geoogst. De bladeren worden vochtig gemaakt en gemalen, waarna een brei ontstaat die gaat gisten. Vervolgens worden er bollen van gedraaid die worden gedroogd en opgeslagen. Vaak wordt urine als ‘beitsmiddel’ gebruikt om de verfstof kleurecht te maken. De kleurstof hecht zich aan het textiel, dat te drogen wordt gehangen. Daarbij komt de gele kleurstof in aanraking met zuurstof uit de lucht, waardoor het verandert in onoplosbaar blauw (indigo) dat ook niet meer uit de textiel gespoeld kan worden.

 

Kleur Geel

Wouw - Reseda luteola

Blad en stengels

De bovengrondse delen bevatten gele kleurstof, luteoline. Wouw is bekend van vondsten van rond 4000 jaar geleden, waar men rond paalwoningen sporen van de wouw (zaden) heeft aangetroffen.

Boerenwormkruid - Tanacetum vulgare

Bloemen.

Citroenkruid - Artemisia abrotanum

Stengels.

Duizendblad - Achillea millefolia

Stengels.

Goudsbloem - Calendula officinalis

Bloemen.

Guldenroede - Solidago virgaurea

Blad en stengels.

Smeerwortel - Symphytum officinale

Blad en stengels.

Agrimonie - Agrimonia eupatoria

Bloeiende toppen.

Heermoes - Equisetum arvense

De verse steriele stengels.

Gele verfkamille - Anthemis tinctoria

Bloemen.

Een-, twee- tot meerjarige plant die de hele zomer bloeit. Wordt tussen 30 en 60 cm hoog. De bloemen leveren verfstof voor de kleuren warm geel en olijfgroen.

 

Kleur Groen

Lelietje-van-dalen - Convallaria majalis

Blad en stengels.

Hop - Humulus lupulus

Knoppen.