Verfplanten
In de historische kruidentuin de Groene Kruidhof kunt u tal van verfplanten vinden die vroeger veel gebruikt werden, en nog altijd gebruikt kunnen worden, bij het maken van verfstoffen. De voornaamste verfstoffen in het verleden waren meekrap voor rode verfstof, wede en de indigostruik voor blauwe, en saffloer en kurkuma (saffraanwortel) voor gele kleurstof. Tot 1850 werd onder meer alle textiel met plantaardige kleurstoffen geverfd.
Kleur Rood
Meekrap - Rubia tinctorum
Wortels.
Voor de productie van de rode kleurstof wordt de wortelstok gebruikt. Deze kan na drie jaar worden gewonnen. Vervolgens wordt deze een jaar droog opgeslagen. Daarna wordt de wortelstok gemalen. Men heeft 25-50 gram wortelpoeder nodig per 100 gram wol. Meekrap is een zeer oud gewas. Het wordt in Egypte en Griekenland al in de derde eeuw na Christus beschreven. In India heeft men een katoenen lap gevonden dat met meekrap is geverfd en dateert uit ca. 1760 v. Chr. In het vroegmiddeleeuwse Europa kwam de meekrap in veel tuinen voor. Karel de Grote had in zijn Capitulare de villis (een soort landgoedverordening) opdracht gegeven tot aanplant van warentia(m) (meekrap) op al zijn landgoederen en in zijn hoven.
Kleefkruid - Galium aparine
Blad en stengels.
Karmozijnbes - Phytolacca esculenta
Bessen
Lievevrouwebedstro - Galium odorata
Wortels.
Ossentong - Anchusa tinctoria
Wortels
Veldzuring - Rumex acetosa
Wortels.
Walstro, echte of gele - Galium verum
Wortels.
Walstro, glad - Galium mollugo
Wortels.
Kleur Bruin
Sint-Janskruid - Hypericum perforatum
Bloemen – bruin.
Wortels – brons.
Kleur Blauw
Wede - Isatis tinctoria
Blad.
Al beschreven in Egypte rond 200 v. Chr., mogelijk zelfs al 1000 v. Chr. De planten worden in juli, net voor de bloei, geoogst. De bladeren worden vochtig gemaakt en gemalen, waarna een brei ontstaat die gaat gisten. Vervolgens worden er bollen van gedraaid die worden gedroogd en opgeslagen. Vaak wordt urine als ‘beitsmiddel’ gebruikt om de verfstof kleurecht te maken. De kleurstof hecht zich aan het textiel, dat te drogen wordt gehangen. Daarbij komt de gele kleurstof in aanraking met zuurstof uit de lucht, waardoor het verandert in onoplosbaar blauw (indigo) dat ook niet meer uit de textiel gespoeld kan worden.
Kleur Geel
Wouw - Reseda luteola
Blad en stengels
De bovengrondse delen bevatten gele kleurstof, luteoline. Wouw is bekend van vondsten van rond 4000 jaar geleden, waar men rond paalwoningen sporen van de wouw (zaden) heeft aangetroffen.
Boerenwormkruid - Tanacetum vulgare
Bloemen.
Citroenkruid - Artemisia abrotanum
Stengels.
Duizendblad - Achillea millefolia
Stengels.
Goudsbloem - Calendula officinalis
Bloemen.
Guldenroede - Solidago virgaurea
Blad en stengels.
Smeerwortel - Symphytum officinale
Blad en stengels.
Agrimonie - Agrimonia eupatoria
Bloeiende toppen.
Heermoes - Equisetum arvense
De verse steriele stengels.
Gele verfkamille - Anthemis tinctoria
Bloemen.
Een-, twee- tot meerjarige plant die de hele zomer bloeit. Wordt tussen 30 en 60 cm hoog. De bloemen leveren verfstof voor de kleuren warm geel en olijfgroen.
Kleur Groen
Lelietje-van-dalen - Convallaria majalis
Blad en stengels.
Hop - Humulus lupulus
Knoppen.